Neem eens wat vaker de trap

Neem eens wat vaker de trap’ is een veelgehoord gezondheidsadvies. Maar waarom precies is het beklimmen der treden zo goed voor lijf en leden?

Bij traplopen gebruik je 50 procent van de maximale kracht in je knieën en 85 procent van de power die je met je enkels bij een uiterste inspanning kunt ontwikkelen. “Zulke hoge percentages had ik niet verwacht”, zegt bewegingswetenschapper Marcel Spanjaard (instituut MOVE, Vrije Universiteit Amsterdam), die deze cijfers in zijn onderzoek vond. Hij bestudeert minutieus hoe mensen de trap nemen. Beter geformuleerd: “Hoe spiervezels de taak van het traplopen oplossen.” De laatste jaren ontwikkelde het advies ‘Neem eens wat vaker de trap in plaats van de lift’ zich tot een gevleugeld begrip in gezondheidsland. Bezorgde instanties, bijdehante patiëntenverenigingen, ongeruste medici: allemaal willen ze ons de trap opjagen.

De vraag is: zijn die paar keer traplopen per dag écht zo goed voor je gezondheid? Epidemioloog Mireille van Poppel (instituut EMGO, VU) meent van wel, zeker voor mensen met veel zitvlees: “Er is een theorie die zegt dat het voor de gezondheid veel uitmaakt hoe langdurig mensen inactief zijn, hoe lang ze op hun kont blijven zitten. Uit studies blijkt dat de gezondheid verslechtert bij mensen die de hele dag zittend doorbrengen. Het slechtste is het als ze het zitten niet even onderbreken voor wat beweging.”

Even trap op en trap af dus. Het is echter nog een theorie. Onderzoek moet een en ander bevestigen. Britse onderzoekers publiceerden in vakblad Preventive Medicine (2000) hun studie over een groepje jonge vrouwen dat een zittend bestaan leidde. De jongedames kregen de opdracht een hoge trap te beklimmen. Een trap van 199 treden, ofwel 32,8 meter omhoog. Vijf werkdagen en zeven weken lang. De eerste week eenmaal per dag, de laatste twee weken zesmaal per dag. Resultaat van uiteindelijk 13,5 minuten traplopen per dag? De cholesterolwaarden in hun bloed verbeterden aanzienlijk, voldoende om het risico van hart- en vaatkwalen met een derde te verminderen. Ofschoon de dames slechts driekwart van hun klimopdrachten volbrachten.

Ook ging hun ‘cardiovasculaire’ fitnesspeil (conditie van hart en longen) er met sprongen op vooruit. “Zulke verbeteringen hebben belangrijke gevolgen voor de gezondheid, omdat een slechte cardiovasculaire conditie een belangrijke risicofactor is voor sterfte onder vrouwen, te vergelijken met roken”, concludeerde onderzoeker Colin Boreham. Onderzoeker Stef Kremers (Universiteit Maastricht): “Neem je tweemaal daags op kantoor drie trappen, dan bereik je al een gezondheidseffect.” Mireille van Poppel: “Traplopen is inspannender dan gewoon lopen. De gevraagde inspanning ligt boven het peil dat vereist is om een gezondheidseffect te bereiken, ook al neemt traplopen korte tijd in beslag. Ook voor iemand die veel achter het bureau zit, treden gunstige gevolgen op voor de gezondheid.”

Geen wonder dat de fitnesswereld de beweging van het traplopen onder de noemer ‘stepcardiofit’ in een aantal trainingen onderbracht. “Er zijn stepapparaten die het gevoel geven dat je echt traploopt. De treden ‘lopen onder je weg'”, vertelt de Limburgse fitnessexpert John van Heel. Een ander apparaat geeft de sporter de gelegenheid als het ware een trap op de nordicwalkingwijze – met stokken – te beklimmen, de zogeheten crosstrainer.

Vroeger domineerden krachtsportapparaten in de fitnesscentra, tegenwoordig cardio-apparatuur, vooral stepapparaten. De verklaring? Van Heel: “Met krachttraining verbruik je koolhydraten, met steppen verbrand je vet.”

Anders gezegd: de hedendaagse fitnessliefhebber wil geen spierballen kweken, maar zijn vetkwabben weg steppen. Met gewoon traplopen bereik je misschien hetzelfde effect. In een recente studie (International Journal of Obesity) werd het gewicht van bewoners in appartementsgebouwen zonder lift in acht Europese steden geanalyseerd. Uitkomst: hoe hoger de woonetage, hoe lager het lichaamsgewicht (althans BMI, de verhouding tussen lengte en gewicht) van de bewoners. Raadselachtig: bij de vrouwelijke flatbewoners werd geen verband tussen etage en pondjes gevonden.

Volgens Van Heel verbetert stepcardiofit (dus ook gewoon traplopen) niet alleen de conditie van hart en longen, maar ook de sterkte van beenspieren en botten en de coördinatie van spieren en gewrichten. Allemaal goed voor een soepele beweging. Van Heel: “Rust roest! Heel Nederland zou moeten gaan ‘steppen’ of traplopen. Op die manier kun je het moment dat je aan een rollator toe bent vijftien jaar vooruitschuiven!”

bron: BN de stem