Schildklier Symptomen Herkennen

De schildklier is een klein orgaan dat zich onder de adamsappel en voor de luchtpijp bevindt. We hebben de schildklier nodig om te leven, omdat we niet zonder de hormonen kunnen die in de schildklier worden aangemaakt. Het orgaan heeft de vorm van een vlinder. Normaal gesproken is de schildklier van buitenaf niet te zien.

Hoe werkt de schildklier?

De schildklier produceert schildklierhormoon. Er zijn 2 soorten schildklierhormoon, namelijk T3 en T4. T4 is de inactieve vorm van het hormoon en T3 de actieve vorm. Schildklierhormoon is belangrijk voor het lichaam. Dit hormoon zorgt namelijk voor de groei van het lichaam. Tevens speelt dit hormoon een rol in de ontwikkeling van het zenuwstelsel en in de stofwisseling. De schildklier produceert schildklierhormoon wanneer hij wordt gestimuleerd door het schilklier stimulerend hormoon. Dit laatste hormoon staat beter bekend als TSH. TSH wordt aangemaakt door de hypofyse. De hypofyse is een hormoonklier in de hersenen.

Om schildklierhormoon aan te kunnen maken, heeft de schildklier jodium nodig uit de voeding. Jodium komt met name voor in zeewier, zeevis en eieren. Ook is jodium vaak toegevoegd aan zout en aan sommige vleeswaren. In brood dat gebakken is met jodium bevattend bakkerszout zit ook jodium.

Wanneer er een tekort aan jodium is, kan de schilklier weinig schildklierhormoon aanmaken. De schildklier gaat trager werken en er ontstaan problemen. Een teveel aan jodium kan bij veel mensen geen kwaad en komt dan ook bijna niet voor. Echter, wanneer er sprake is van een jodiumtekort of een schildklierafwijking en er wordt teveel jodium gegeten, dan kan het wel problemen geven. Een teveel aan jodium komt met name voor in kustgebieden waar veel zeewier wordt gegeten.

Jodium

Zoals hierboven al uitgelegd staat, heeft jodium een grote invloed op de schildklier. Jodium is een spoorelement, een mineraal, waarvan we maar weinig nodig hebben. Een volwassen persoon wordt aangeraden 150 microgram jodium per dag binnen te krijgen. In Nederland komen we aan de aanbeveling, aangezien zout, brood en vis hier ruim voldoende gegeten wordt. Voldoende jodium krijgt men bijvoorbeeld binnen door 6 sneetjes brood te eten met 1,2% bakkerszout. Maar ook in 100-150 gram witvis, 8 gekookte eieren, 1 kilo kaas of 14 glazen halfvolle melk zit voldoende jodium. Kinderen hebben minder jodium nodig (50-120 microgram), maar zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven juist meer (175 en 200 microgram). De bovengrens die gesteld is op 600 microgram jodium voor volwassen, zullen we gelukkig niet snel halen.

Schildklierproblemen

Schilklierproblemen kunnen worden opgespoord met behulp van een bloedtest, maar soms wordt er ook een scan gemaakt van de schildklier of wordt er een punctie gedaan.

Onderstaande schildklierproblemen zijn de meest voorkomende:

Hypothyreoïdie

Hypothyreoïdie betekent eigenlijk een tekort aan schildklierhormoon. De schildklier maakt bij hypothyreoïdie dus te weinig hormonen aan. De belangrijkste oorzaak is een tekort aan jodium in de voeding. In ontwikkelingslanden komt deze ziekte het vaakst voor. Een andere oorzaak is de ziekte van Hashimoto. Bij deze ziekte is er sprake van een afweerreactie van het lichaam tegen de eigen schildklier. De schildklierfunctie gaat achteruit en er wordt minder schildklierhormoon aangemaakt.

Wanneer er te weinig TSH in het lichaam aanwezig is, zal de stofwisseling vertragen. Iemand met hypothyreoïdie, en dus een te trage stofwisseling, heeft de volgende symptomen: moeheid, koud gevoel, gewichtstoename, vochtophoping, traagheid, depressie, geheugenproblemen, vruchtbaarheidsstoornissen, obstipatie, haaruitval en hartritmestoornissen. Hypothyreoïdie is goed te behandelen met een synthetisch hormoon. Wel dient dit vaak levenslang te worden gebruikt.

Hyperthyreoïdie

Wanneer er sprake is van hyperthyreoïdie produceert de schildklier juist te veel schildklierhormoon. De belangrijkste oorzaak hiervan is een auto-immuun ziekte; de ziekte van Graves. Antistoffen in het lichaam vallen dan de schildklier aan. De cellen die de het schildklierhormoon produceren worden gestimuleerd en er worden meer hormonen aangemaakt. Dit heeft tot gevolg dat de stofwisseling sneller gaat dan normaal. Iemand met hyperthyreoïdie, en dus een te snelle stofwisseling heeft de volgende symptomen: gewichtsverlies, warmtegevoel, hartkloppingen, zweten, angstaanvallen, menstruatieklachten, slaapstoornissen en een opgezwollen schildklier. Hyperthyreoïdie is te behandelen met medicatie of met radioactief jodium. In ernstige gevallen kan een chirurgische ingreep nodig zijn.

Struma

Struma betekent een vergroting van de schildklier. Er is in dit geval een zwelling te zien in de hals. Struma kan ontstaan door een jodiumtekort. Maar ook een ontsteking of een goed- of kwaadaardige afwijking kan struma tot gevolg hebben. Bij struma kan het slikken en ademen bemoeilijkt worden. De behandeling van struma kan bestaan uit het gebruik van radioactief jodium of uit een operatie.

Heb ik (risico op) een schildklieraandoening?

Sommige mensen lopen een groter risico op een schildklieraandoening dan andere mensen. Zo komen problemen met de schildklier vaker voor bij vrouwen dan bij mannen. Ook factoren als stress, roken, depressie, hoog cholesterol, te lage of te hoge bloeddruk, dubbelzien, menstruatieklachten en spierzwakte verhogen het risico op een schildklieraandoening.

De meest voorkomende klacht bij een schildklieraandoening is vermoeidheid. Het liefst blijf je de hele dag in bed. Ook voelt je lijf stijf aan en bewegen gaat gewoon niet lekker. Daarnaast komt slapeloosheid veel voor en je stemming kan wisselen of je hebt depressieve gevoelens. Negeer de klachten niet en ga naar je huisarts. De huisarts kan de schildklier testen met een bloedonderzoek. Door middel van dit onderzoek wordt de hoeveelheid TSH in het bloed gecontroleerd. Is de hoeveelheid TSH te hoog of te laag dan wordt er in het laboratorium verder onderzoek gedaan. Het horen van de diagnose schildklieraandoening is natuurlijk heftig. (Online) steun zoeken bij lotgenoten kan dan helpen.

Gezonde Groeten,