Een Leaky Gut of Lekkende Darm

Heb jij ook wel eens last van klachten zoals; vermoeidheid, allergische reactie, hoofdpijn, migraine, een opgeblazen buik of darmkrampen? Deze klachten kunnen verschillende oorzaken hebben. Misschien heb je wel een voedselintolerantie of een voedselovergevoeligheid voor bepaalde voedingsmiddelen.

Stress op je werk?

Verergeren de klachten vanwege stress op het werk? Het is daarom goed om altijd eerst naar de huisarts te gaan om medische zaken uit te kunnen sluiten. Ook kunnen aanpassingen in de voeding helpen om de klachten te verminderen. Wellicht heb je iets verkeerds gegeten, maar als de klachten blijven aanhouden is het goed om hier advies over te vragen. In onze dunne darm kunnen verschillende bacteriën en infecties ontstaan waar in 90% van de gevallen een infectie met Helicobacter Pylorie de veroorzaker is. Het onderwerp waar ik het vandaag over wil hebben is het leaky gut syndroom, ofwel een lekkende darm.

Hoe ontstaat een leaky gut?

Terwijl je dit aan het lezen bent, denk je een lekkende darm.. bestaat dat echt?! Bij een leaky gut is het slijmvlies aan de binnenzijde van de darmwand beschadigd.  Hierdoor zijn de slijmvliezen van de darmen beter doorlaatbaar, waardoor verschillende bacteriën en schimmels – die normaal gesproken niet in het bloed worden opgenomen – nu wel de bloedbaan kunnen bereiken. Hierdoor ontstaat er een zware belasting van het immuunsysteem. De beschadiging van het slijmvlies en van de darmwand kan verschillende oorzaken hebben.

Triggers voor het ontstaan van een lekkende darm

Er bestaan verschillende soorten ’triggers’ die een lekkende darm kunnen veroorzaken. Bijvoorbeeld een voedingspatroon dat rijk is aan gluten, eiwitten, lactose of allergenen. Wellicht heb jij een intolerantie voor een van deze voedingsstoffen waardoor er klachten optreden. Maar een leaky gut kan ook veroorzaakt worden door het gebruik van antibiotica, medicatie of infecties. Ook oxidatieve stress is een belangrijke ‘trigger’ die onze darmwand kan beschadigen. Vaak is de diagnose leaky gut moeilijk te achterhalen. Wanneer je met darmklachten naar de huisarts gaat, krijg je vaak de diagnose prikkelbaardarm syndroom (PDS). Eventueel krijg je medicatie voor de ontlasting met als doel om buik- en darmklachten te verminderen, maar verder onderzoek wordt tot dusver niet gedaan.

Symptomen Leaky Gut

De klachten zijn heel divers en voor iedereen natuurlijk verschillend. De klachten die het meest voorkomen, zijn:

• Opgeblazen buik;
• Darmkrampen;
• Hoofdpijn en migraine;
• Huiduitslag;
• Gewichtstoename;
• Verhoogde vatbaarheid voor infecties;
• Astma;
• Spier- en gewrichtspijn;
• Onverklaarbare spijsverteringsstoornissen.

Wat zijn de gevolgen van een Leaky Gut?

Een leaky gut wordt vaak in verband gebracht met verschillende voedselallergieën en intoleranties. Ook zijn er steeds meer onderzoeken beschikbaar waarin een leaky gut in verband wordt gebracht met Chronisch Vermoeidheid Syndroom (CVS), Fibromyalgie, Prikkelbaardarm syndroom (PDS), auto-immuunziekten, Multiple Sclerose (MS), reumatoïde artritis, etc.

Maar hoe zit dat dan precies?

Om erachter te komen hoe een leaky gut ontstaat, maken we een bruggetje naar het immuunsysteem. Het lichaam bestaat uit 2 immuunsystemen: de specifieke afweer en de a-specifieke afweer. Beide afweersystemen zijn erop gericht om ons lichaam te beschermen tegen bacteriën, toxines, giftige stoffen en vrije radicalen. Dit doet ons lichaam door specifieke antistoffen aan te maken tegen deze ‘indringers’ (antigenen). Onze darm wordt ook beschermd door indringers van buitenaf. Dit wordt gedaan door de zogeheten tight junctions. Tight junctions spelen een belangrijke rol in de opname capaciteit van voedingsstoffen uit de darm, de afgifte van enzymen, het transport van voedingsstoffen naar de bloedbaan en ook als barrière tegen toxines, bacteriën, schimmels, etc. Bij een leaky gut zijn de tight junctions beschadigd waardoor de darmwand en slijmvlies beter doorlaatbaar zijn en daardoor kunnen verschillende bacteriën en schimmels nu dus wel de bloedbaan bereiken.

Behandelplan

Hoe behandel je een lekkende darm? Vaak is er niet een specifieke behandelmethode die effectief is om de lekkende darm aan te pakken. Net zoals dat je vaak meerdere componenten nodig hebt om overgewicht aan te pakken (voeding, gedrag, beweging), betreft het bij de behandeling van een leaky gut ook 3 belangrijke aspecten: voeding, suppletie en leefstijl.  

1.  Een persoonlijk op maat gemaakt dieetadvies.

Het mijden van bepaalde voedselallergenen door middel van het GAPS-dieet. (Gut and psychology syndrome). De principes van het GAPS-dieet zijn er op gericht om beschadigde darmen weer op te bouwen. Het GAPS-dieet is bedoeld voor mensen met darmproblemen. Het is een dieet wat uit 3 fasen bestaat: de introductie fase, het volledige GAPS-dieet en de afbouwfase. Voedingsmiddelen die je beter kan laten staan zijn:

• Koolhydraten
  Wanneer we naar de verdeling van koolhydraten kijken, kunnen we deze indelen in drie groepen. Zodra je de diagnose leaky gut krijgt, wordt het afgeraden om een koolhydraatrijk dieet te volgen. Dit betreft een dieet bestaande uit samengestelde suikers zoals zetmeel (polysacharide) en liever zo min mogelijk vruchtensuikers uit fruit (fructose) en melksuikers uit melk (lactose), deze behoren tot di- trisachariden. Deze drie groepen koolhydraten zijn moeilijker om te verteren omdat ze eerst afgebroken moeten worden tot mono suikers. Indien ze niet afgebroken kunnen worden, worden ze in de dikke darm geabsorbeerd, waar ze gaan fermenteren met de bacteriën. Hierdoor kunnen er allerlei klachten ontstaan zoals gasvorming, buikkrampen, diarree, etc.
• Soja
  Daarnaast wordt het afgeraden om tijdens het GAPS-dieet soja producten te gebruiken in de eerste fase. Soja producten zijn gemaakt van isolaat eiwit wat veel chemische bewerkingen ondergaan heeft. Als soja eenmaal opgenomen wordt kan het de absorptie van verschillende mineralen verminderen, dit is te verklaren door het hoge gehalte fytaten wat soja bevat.
• Gluten
  Het eten van gluten wordt moeilijk verteerd in de darm. Het zit in graanproducten, tarwe, boekweit, spelt en quinoa. Het zit verwerkt in brood, beschuit, crackers, gebak, koek en pasta zoals macaroni, spaghetti en vermicelli.

2. Suppletie adviezen

Het doel van suppletie is om de barrièrefunctie van de darm te verbeteren en klachten als gevolg van een leaky gut te verminderen. Vaak kan een probiotica kuur helpen om de darmflora en de beschadigende darmwand te herstellen. Daarnaast helpt probiotica om atopische dermatitis (als gevolg van een leaky gut) te verminderen. Een ander supplement dat goed onderzocht is bij de behandeling van leaky gut is L-glutamine. Een dagelijkse dosering van 12-40 gram L-glutamine helpt de darm te beschermen tegen hyperpermeabiliteit.

3. Leefstijlveranderingen

Naast het elimineren van bepaalde voedingsstoffen en het suppleren, is het belangrijk om de leefstijl aan te pakken. Probeer zo gezond mogelijk te leven. Maak zo veel mogelijk gebruik van pure en eerlijke producten, producten die vers en onbewerkt zijn. Matig de consumptie van gluten, gist, melkproducten en geraffineerde suiker. Ook stress is een belangrijke factor voor het verergeren van de klachten, dus het zorg voor voldoende ontspanning.

Groetjes,

Geraadpleegde bronnen:

• Rosenfeldt V et al. Effect of probiotics on gastrointestinal symptoms and small intestinal permeability in children with atopic dermatitis. J Pediatr. 2004 Nov;145(5):612-6.
• Rapin JR et al. Possible links between intestinal permeability and food processing: A potential therapeutic niche for glutamine. Clinics (Sao Paulo). 2010 Jun;65(6):635-43.
• Peng X et al. Effects of enteral supplementation with glutamine granules on intestinal mucosal barrier function in severe burned patients. Burns. 2004 Mar;30(2):135-9.
• Kurppa K et al. Benefits of a gluten-free diet for asymptomatic patients with serologic markers of celiac disease. Gstroenterology. 2014 Sep;147(3):610-617.e1.Epub 2014 May 13.
• Hirotani Y et al. Protective effects of lactoferrin against intestinal mucosal damage induced by lipopolysaccharide n humanintestinal Caco-2 cells. Yakugaku Zasshi. 2008 Sep;128(9):1363-8.
• Gmoshinskiĭ IV et al. The effect of a protein concentrate from milk whey and its fractions on the macromolecular ermeability of theintestinal barrier in rats with experimental food anaphylaxis. Vopr Pitan. 1996;(1):3-6.
• Atrium Innovations. Index Suppletie Richtlijnen. Leaky Gut. Geraadpleegd op 9-7-17. http://www.educatie-atrium-innovations.nl/wp-content/uploads/2016/06/Leaky-gut.pdf
• Gapsdieet. Gapsieet stappenplan. http://www.gapsdieet.nl/gapsdieet/gapsdieet-stappenplan/