Column Dokter Frank van Berkum
Een column voor vetvrij.kinsta.cloud? Ik schrijf alleen voor mijn eigen site en iedere dinsdag in de telegraaf, niet voor anderen. Na bestudering van www.vetvrij.kinsta.cloud toch maar mijn mening voorzichtig wat bijgesteld. Natuurlijk bevat deze site enkele commerciële producten, maar er is ook heel veel goede info en voldoende objectieve feiten. Daarom hierbij mijn bijdrage, met een wat cryptische titel, maar dat moet u prikkelen dit stukje over vet te lezen.
Waarom is vet zo lekker? Maak eens roerbakgerecht of een eenpansgerecht. Niet smeuïg of smakelijk genoeg? Voeg een beetje room, olijfolie of vet toe en proef het verschil. Het is alsof onze smaakpapillen worden geopend.
Vet op zich is niet zo smakelijk. Waarom wordt dan toch ons eten zo veel lekkerder door vet? Dat komt omdat smaak- en geurstoffen goed oplossen in vetten. Pas als deze smaakstoffen in oplossing zijn kan je ze goed proeven. Dus vetten openen niet onze smaakpapillen maar presenteren als het ware de aroma’s, de smaken aan onze smaakorgaantjes. Is dat de reden dat we vet zo lekker vinden?
Het vet is op zich niet echt lekker maar maakt andere ingrediënten lekkerder. Bijvoorbeeld een beetje suiker is misschien wel goed, maar met vet erbij (zoals in een cake) is het veel lekkerder.
Een ander belangrijk effect van vet is het zogenaamde mondgevoel. Het eten proeft gladder en prettiger aan in de mond. Hoewel ik een waterijsje lekker fris vind, is een roomijs met dat “ronde” gladde mondgevoel toch echt smakelijker.
Vetten kunnen heel belangrijk zijn voor ons lichaam. Er zijn vetten die zelfs onmisbaar zijn: de zogenaamde essentiële vetzuren. Dat zijn onverzadigde vetzuren, zoals alfa linolzuur en gamma-linoleenzuur die ons lichaam niet zelf kan maken. Ons lichaam moet dus via voeding deze vetzuren binnenkrijgen. Die vetzuren worden ingebouwd in allerlei belangrijke structuren en hebben ook nog eens ontstekingsremmende eigenschappen. Dus het oude spreuk “Vet is slecht” is echt ouderwets. De verzadigde vetten (dat zegt niets over een vol gevoel, maar wijst op een chemische structuur van het vet) zijn inderdaad minder gezond, terwijl de onverzadigde vetten het goede cholesterol verhogen en het slechte cholesterol verlagen. Waarschijnlijk is niet het verzadigde vet ongezond (het doet namelijk niet zoveel op uw cholesterol), maar het onverzadigde vet is gezond. Hoe groot die effecten zijn op je gezondheid (of beter hoe lang je leeft) is nog steeds onderwerp van veel discussie. Voorlopig adviseer ik mijn patiënten met diabetes en hart- en vaatziekten meer onverzadigd vet te eten, ten koste van verzadigd vet. Ik ga nog een stapje verder: neem liever onverzadigd vetten dan slechte koolhydraten!
Hoe weet je nu wat onverzadigde vetten zijn? Heel simpel: onverzadigde vetten zijn vloeibaar in de koelkast. Zoals olijfolie. Roomboter wordt keihard in je koelkast: dus veel verzadigd vet (hoe lekker dat ook is). Margarine is een verhaal apart. De moderne dieetmargarines bevatten minder vet en meer onverzadigde vetten dan gewone margarine of roomboter (lees dus de verpakking). Ook moderne bak- en braadproducten bevatten meer onverzadigde vetten.
Vet heeft nog een ander belangrijk meestal onderschat gezondheidsaspect. Vetten bevatten het belangrijke vitamine D. Zonder vitamine D geen gezonde botten, zonder vitamine D ben je moe en je hebt spierpijn. Vitamine D krijg je door vetten te nuttigen en je huid bloot te stellen aan zonlicht. Margarines en bak- en braadproducten bevatten extra vitamine D, die is er door de fabrikant ingestopt. Helaas bevat mijn favoriete vet “olijfolie” geen Vitamine D. Ook roomboter bevat geen vitamine D.
Vet is slecht? Wel nee. Maar je moet wel weten welke vetten je moet gebruiken: kies voor onverzadigde vetten, lees de verpakking en eet gezond en smakelijk!
Frank van Berkum
Bezoek de officiële website van Frank van Berkum op drfrank.nl
