Dagelijks drinken we zonder erbij na te denken een of meerdere koppen koffie. Maar wat zit er eigenlijk allemaal in een kopje zwart goud? Naast antioxidanten, cafeïne, cafestol, vitaminen en mineralen bestaat koffie voor het grootste gedeelte uit vocht. Dit vocht telt overigens gewoon mee met de 1,5 tot 2 liter vocht die het voedingscentrum ons per dag adviseert te drinken.
Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat koffie de kans verkleint op het krijgen van diabetes type 2.
Een gezond voedingspatroon, voldoende lichaamsbeweging en een verantwoord lichaamsgewicht zijn belangrijke factoren bij de preventie van diabetes type 2. Ook zijn er de laatste jaren steeds meer wetenschappelijke aanwijzingen waaruit blijkt dat het drinken van koffie het risico op diabetes type 2 verlaagt.
Meer over koffie en diabetes type 2
In 2002 is voor het eerst de relatie tussen koffieconsumptie en diabetes beschreven. In deze Nederlandse epidemiologische studie onder ruim 17.000 mannen en vrouwen is gevonden dat mensen die 7 of meer koppen koffie per dag dronken, 50 % minder kans hadden om diabetes type 2 te ontwikkelen in vergelijking met mensen die 2 of minder koppen koffie per dag dronken (Van Dam & Feskens, 2002). In 2005 is in een systematisch overzicht van 15 epidemiologische studies bevestigd dat koffieconsumptie geassocieerd is met een substantieel lager risico op het ontwikkelen van diabetes type 2; voor meer dan 6 tot 7 kopjes per dag 35% lager risico en voor 4 tot 6 kopjes per dag 28 % lager risico (Van Dam & Hu, 2005). De meeste studies hadden betrekking op gewone filterkoffie. In een prospectieve cohort studie uit 2006 is het effect nagegaan van lagere consumptie hoeveelheden en verschillende soorten koffie (Van Dam 2006a). Bij ruim 88.000 vrouwen in de leeftijd van 26 tot 46 jaar is een 13 % lager risico gevonden bij 1 kopje koffie per dag, 42% lager risico bij 2 tot 3 kopjes per dag en 47 % bij 4 of meer kopje per dag vergeleken bij niet koffie drinkers. Resultaten voor gewone koffie en gedecafeïneerde koffie waren vergelijkbaar.
Inmiddels zijn meerdere onderzoeken verschenen die de omgekeerde relatie tussen koffiedrinken en de ontwikkeling van diabetes type 2 bevestigen (Greenberg, 2005; Hu, 2006; Paynter, 2006; Pereira, 2006; Smith, 2006). Ook een studie uit 2007 bij senioren uit Mediterrane streken bevestigt de gunstige invloed van koffie. Het risico op de prevalentie van type 2 diabetes, zowel bij mannen als bij vrouwen die minstens 30 jaar van hun leven minstens drie koppen koffie per dag dronken, daalt met een factor drie (Panagiotakos, 2007).
Glucosetolerantie en insulinegevoeligheid
Acute toediening van cafeïne kan de insulinegevoeligheid verminderen (Keizers, 2002). Daarentegen blijkt koffieconsumptie de insulinegevoeligheid op lange termijn juist te verhogen (Van Dam, 2002; Agardh, 2004; Arnlov, 2004; Bidel, 2006; Greenberg, 2006). Een mogelijke verklaring voor deze tegenstelling is dat er bij dagelijkse koffieconsumptie een tolerantie optreedt voor de acute effecten van cafeïne. Verschillende hypothesen zijn geopperd om het effect te verklaren (Johnston, 2003; Tuomilehto, 2004, Ranheim,, 2005, Van Dam 2006b);
-het stimulerende effect van cafeïne op de bèta-cellen in de pancreas, wat gunstig kan zijn voor de insuline productie.
– de remming van glucose-6-fosfatase activiteit door chlorogeenzuur (doorlink), dat resulteert in lagere bloedsuikergehaltes (Arion, 1997; Hemmerle,1997; Bidel, 2006).
– Vertraging van de glucoseopneming in de darmen door chlorogeenzuur (doorlink) (Bidel, 2006), met als gevolg lagere glucosewaarden in het bloed.
– de aanwezigheid van magnesium (doorlink) in koffie, dat als co-factor van enzymen betrokken is bij het glucose metabolisme.
Momenteel vinden diverse onderzoeken plaats om het mechanisme achter het ontstaan van diabetes type 2 en de invloed die koffie hierop kan uitoefenen op te helderen.
