Eén van de meest voorkomende woorden de aflopen jaren in de media is misschien wel het woord obesitas.
Ook jij zult er vast al wel eens iets over gelezen hebben in een artikel op internet, de krant of gekeken hebben naar een tv programma over dit onderwerp.
Maar weet je eigenlijk wel precies wat het is? Te dik, overgewicht?! Inderdaad! Obesitas is een dusdanig overgewicht hebben dat de hoeveelheid lichaamsvet een negatief effect heeft op je gezondheid. Iemand met een BMI (verhouding tussen lengte en gewicht, zijnde kg/m² ) van 30 of meer heeft obesitas.
Wanneer heb jij voor het laatst op de weegschaal gestaan?
Weet jij of je een gezond gewicht hebt of overgewicht? Wie weet is jouw BMI wel hoger dan 30!
Schrik niet. Je bent niet de enige. In Nederland heeft tussen de 10 en 15% van de volwassenen obesitas!
Hoe komt dat nu? Hoe heeft het zover kunnen komen?
Aankomen
Gewichtstoename is iets wat er meestal gedurende een langere tijd insluipt. Misschien was je als kind al wat mollig en heb je aanleg voor een wat voller figuur?
Dan nog is het zo dat niet iedereen die vroeger dik was dat nu ook is, maar je ziet wel een tendens. Of jij later (meer) overgewicht ontwikkelt, hangt van diverse factoren af. Zowel psychische als sociale factoren spelen een rol. Het heeft dus onder andere te maken met in wat voor omgeving je bent opgegroeid en hoe je in het leven staat.
Bepaalde gewoontes tijdens je jeugd omtrent eten zijn van invloed op de band die jij later met voeding krijgt. Aten jullie vroeger aan tafel? Werd er veel gesnoept of juist niet? Waren er duidelijke eetmomenten, dus drie hoofdmaaltijden en drie à vier tussendoortjes? Allemaal factoren die van invloed zijn op de ontwikkeling van een gezond eetpatroon.
Daarnaast is onze maatschappij ook veranderd. Eten is er in overvloed. Vroeger haalde je je eten bij de bakker, de slager en de groenteboer. Inmiddels zijn er de grote supermarkten waar alles te verkrijgen is, op elke hoek van de straat zit wel een eettentje, bij de bezinepomp liggen de candybars bij de kassa etc.
De voortdurende beschikbaarheid van etenswaar maakt het er niet makkelijker op. Zeker als je gevoelig bent voor externe factoren dan heb je het in deze huidige, obesogene samenleving erg moeilijk om jezelf in de hand te houden.
Karakter speelt ook een rol; bepaalde persoonlijkheidskenmerken kunnen ervoor zorgen dat je een zogenaamde emotie eter wordt. Je laat je stemming bepalen wat en hoeveel je eet. Je kunt je natuurlijk wel bedenken dat bij een persoon die veel vervelende gebeurtenissen meemaakt in zijn of haar jonge jaren dit het eetgedrag op latere leeftijd kan bepalen!
Het verdriet wordt weggegeten, maar het biedt maar kort troost. Vaak leidt dit tot een vicieuze cirkel van verdriet – eten – aankomen – verdriet.
Bij obesitas moet je niet alleen denken aan verkeerd eetgedrag. Doorgaans gaat dit hand in hand met een slecht beweeggedrag. Een gezond beweegpatroon is soms moeilijk te realiseren.
Ga jezelf maar na. Misschien heb je een zittend beroep. Dan zal het je vast moeite kosten om elke dag voldoende beweging te krijgen. Jezelf verplaatsen in deze tijd is makkelijker geworden; je pakt de auto, de bus, trein etc. We verplaatsen ons op een inactieve manier van A naar B. Vroeger deed je alles te voet of op de fiets. Alleen voor een enkel uitstapje of bezoek pakte men de auto, trein etc. En het overgrote deel van de mensen had zo’n 50 jaar geleden nog helemaal geen auto! Het dagelijkse leven bevatte veel meer lichamelijke activiteit. Ook de komst van zaken als de televisie, Ipad e.d. nodigt menig mens niet uit om zijn/haar vrije tijd actief te besteden.
Zo zie je dat er een heleboel factoren zijn die van invloed zijn op het krijgen van overgewicht. Daarom is het van belang dat bij bestrijding en voorkoming van obesitas een multidisciplinaire aanpak wordt gehanteerd.
Alleen al op individueel vlak zal je het met alleen gezonde voeding niet redden, ook je beweeggedrag moet kritisch onder de loep genomen worden. Daarnaast is een dosis zelfinzicht ook een vereiste; hoe zit je precies in elkaar, waar liggen jouw valkuilen, wat zijn je sterke kanten etc.
Informatie over gezonde voeding is op elk niveau een belangrijke pijler. Op scholen kan al voorlichting gegeven worden wat gezonde voeding is en hoe een gezond eetpatroon eruit ziet. Dit gebeurt gelukkig steeds meer, maar zou eigenlijk een standaard gegeven lesonderdeel moeten zijn op elke basisschool dat ook op de middelbare school een gevolg krijgt.
Volwasseneducatie op dit vlak zou ook een gewenste maatregel kunnen zijn: Leer mensen kritisch te zijn over wat ze eten, leer ze etiketten te lezen. Leer ze dat je, naast het minimale dat je lichaam nodig heeft om te functioneren, de hoeveelheid eten afstemt op wat je lichaam verbrandt.
Het is toch veel prettiger als je zelf eigen baas bent over je lijf en niet de maatschappij!?!
Dit alles geldt ook voor het beweeggedrag. Begin met bewustwording te creëren al op de basisschool en blijf dit monitoren tot eind middelbare school. Het belang van bewegen zou een basis aanname moeten zijn voor ieder mens!
Zoek een vorm van bewegen die bij je past, zodat je snel ervaart wat voor voordelen het oplevert; een gezond gewicht, meer energie etc.
Zorg ook dat je inzicht krijgt in de mate van activiteit gedurende de dag. Heb je een zittend beroep, maak dan in de lunchpauze een flinke wandeling en ga ’s avonds nog een rondje fietsen.
Tot slot is het van belang om lekker in je vel te zitten en dan bedoel ik ook tussen de oren. Neem voldoende ontspanning gedurende de week en plan dit ook écht. Ontspanning heeft ieder mens nodig, het vormt de tegenhanger van ons hectische leven en zorgt voor balans op mentaal gebied. Voldoende slaap vormt hier ook een onderdeel van. Tijdens je slaap herstelt zowel je lichaam als geest. Laat moeilijke zaken/gedachten niet onbesproken en zoek hulp waar nodig. Praat over je onzekerheden; je zult zien er zijn meer mensen zoals jij! Een goede mentale toestand zorgt voor een opgeruimd gevoel en geeft je energie.
Inzetten op alle drie de pijlers; voeding, beweging en ontspanning, is dus geen overbodige luxe als jij korte metten wilt maken met je overgewicht/obesitas. Ga stap voor stap aan de slag, vraag/zoek hulp, praat erover en zet door.
Degene die namelijk het meest een gezond lichaam verdient, ben je zelf!!
Gezonde Groeten,
