Zuurvormende en basenvormende voeding – de balans
Dat we veel te veel ‘zuurvormend’ eten, lijkt een feit. Dan praten we niet over het snaaien van zure bommen of over een handvol zure bessen als dessert maar over voedsel dat de balans in ons lijf verstoort en ons lichaam beetje bij beetje verzuurt. Een verzuurd lichaam kan de oorzaak zijn van allerlei kwaaltjes en kan op langere termijn mogelijk bijdragen aan diverse chronische welvaartsaandoeningen. In een zure omgeving blijken bijvoorbeeld kankercellen goed te gedijen.
Wat we willen, is dus een gezonde ‘zuur-base-huishouding’ oftewel het creëren van een gezond zuur-base-evenwicht.
Het zuur-base-evenwicht, dus de zuurgraad van ons lichaam, wordt uitgedrukt middels een ‘pH-waarde’. De schaal van die waarde kan lopen van 1 tot 14. Een gezonde (neutrale) waarde is 7. Waarden onder die zeven duiden we aan als zuur. Waarden boven de zeven zijn basisch. Een begrip dat in plaats van basisch gebruikt wordt, is alkalisch.
Als je goed gezond bent, is je lichaam overwegend alkalisch. Het heeft een minimaal basenoverschot. Ons lijf is erop uit om die situatie zo te houden. Een teveel aan zuren wordt dan ook uitgescheiden. Dat gebeurt onder andere door de nieren en de longen.
Neemt de zuurvorming echter toe dan wordt het overschot aan zuren afgegeven aan en opgeslagen in spieren, pezen, gewrichten en bindweefsel. Gelukkig kan ons lichaam daar enige tijd (zonder al te veel klachten) mee overweg, maar de vraag is natuurlijk hoeveel rek er in ons systeem zit en wat er gebeurt als zuren langdurig worden opgeslagen.
Een aantal veelvoorkomende symptomen van verzuring zijn
- Vermoeidheid
- Huidproblemen
- Hoofdpijn
- Reumatische klachten
Maar ook nog vele andere kwalen. Een algemene verbetering tot zelfs volledige genezing van bovengenoemde aandoeningen ontstaat wanneer de zuur-base-balans in ons lichaam hersteld wordt. Dit kun je doen door een periode voornamelijk basenvormende voedingsmiddelen tot je te nemen. Daardoor kunnen de opgeslagen zuren alsnog afgevoerd worden.
Daarnaast is het een kwestie van een voedingswijze met een juiste verhouding van basenvormende en zuurvormende producten. Een vuistregel hierbij is een voedingspatroon met 80% basenvormende voedingsmiddelen en 20% zuurvormende voedingsmiddelen.
Hoe weet je welke voedingsmiddelen zuurvormend zijn?
Dat zijn in ieder geval voedingsmiddelen die rijk zijn aan eiwitten. Dat betekent dus dat vlees, vis, gevogelte, wild, ei, peulvruchten, sojaproducten en granen zuurvormend zijn.
Daarnaast zijn voedingsmiddelen rijk aan de mineralen fosfor, chloor en zwavel zuurvormend en voedingsproducten rijk aan natrium, kalium, calcium en magnesium basenvormend.
Vanwege de mineralensamenstelling is het moeilijk te bepalen of een voedingsmiddel zuurvormend is. Het is namelijk nodig om van voedingsmiddelen de mineraalgehalten te kennen en die zijn afhankelijk van hoe de teelt is verlopen en wat de streek van herkomst is.
In grote lijnen kan je stellen dat:
- Vlees, vis gevogelte, wild, ei, soja (producten) sterk zuurvormend zijn.
- Peulvruchten (dus ook pinda’s), granen en kaas zijn zuurvormend
- Kwark, noten, zaden, roomboter, olie zijn zwak zuurvormend/zwak basenvormend
- ‘Vloeibare’ melkproducten (melk, karnemelk, yoghurt) zijn basevormend
- Groenten, fruit, aardappelen zijn sterk basevormend
Hoe voeding smaakt zegt helemaal niets. De samenstelling van het product bepaalt of het een zuur- dan wel basenoverschot levert. Zo kunnen vruchten die zuur smaken zoals limoen of citroen, na vertering en stofwisseling een basenoverschot opleveren.
Maar nog even voor de duidelijkheid.
Het gaat om de balans tussen basenvormend en zuurvormend voedsel. Bepaalde zuurvormende voedingsmiddelen zijn namelijk hartstikke gezond en een must in een gezond voedingspatroon. Dit zijn bijvoorbeeld de peulvruchten, ei, de (vette) vis en de volkoren granen. Deze producten maken absoluut deel uit van een gezond voedingspatroon. Je moet ze voor de juiste balans combineren met rijkelijke porties groenten en voldoende fruit gedurende de dag.
Ten slotte nog iets over de veel gevonden tabellen die bestaan over de pH-waarde van producten. Die zijn niet altijd even betrouwbaar. Zo zijn er bijvoorbeeld tabellen die aangeven dat soja basenvormend is maar soja bevat veel ‘purine’ dat in ons lichaam omgezet wordt in urinezuur en zwavel/fosforhoudende eiwitten en dus is soja naar ons inzicht een behoorlijk zuurvormend voedingsmiddel. Het is dus belangrijk een maaltijd met sojaproducten te combineren met veel groenten en / of aardappelen.
Naast de voeding die je tot je neemt, speelt de conditie van je spijsverteringsorganen ook een belangrijke rol. Hierover meer in volgende artikelen.
Thorsten Meininger en Susanne Hazen
www.detoxacademy.nl
