Mijn man en ik zijn echte Griekenland-fans .Ieder jaar bezoeken we 1 of 2 verschillende eilanden. Griekenland heeft zoveel eilanden dat we daar voorlopig nog wel even mee bezig zijn, hahaha. De allereerste keer dat ik naar Griekenland ging, was zo’n 24 jaar geleden. Aan alle kanten werd ik gewaarschuwd dat ik vooral om salades zonder olijfolie moest vragen. Allerlei verhalen gingen de ronde over mensen die buikloop en andere klachten kregen door het gebruik van deze olie. In Nederland heerste de “vet is slecht” fobie en als vet werd gebruikt dan voornamelijk margarines en zonnebloemolie. Olijfolie was uit den boze. Inmiddels is er veel veranderd in de voedingswereld. We eten massaal weer vet en we zijn doordrongen van de goede eigenschappen van olijfolie. De keukens van de mediterrane landen worden als gezondste keukens gezien en niet in de laatste plaats door de hoeveelheid olijfolie die ze daar gebruiken.
Gezondheidsvoordelen van Olijfolie
Enkele gezondheidsvoordelen van olijfolie zijn:
⦁ het bevat vitamine A en erg veel vitamine E,
⦁ het verlaagt de cholesterol,
⦁ het gaat trombose tegen,
⦁ het is tegen een hoge bloeddruk,
⦁ het geeft een verzadigd gevoel,
⦁ het kan alzheimer helpen voorkomen,
⦁ het helpt bij de behandeling van suikerziekte,
⦁ het stimuleert de vetverbranding (en dat willen we stiekem toch allemaal, hahaha),
⦁ het is een goede bron van omega 9,
Toch zijn er nog steeds onduidelijkheden als het gaat over goede vetten om in te bakken. Kokosolie, rode palm olie, ghee en roomboter zijn goede vetten als het gaat om verzadigde vetten. Deze kun je gebruiken voor het bakken op hoge temperaturen en met kokosolie en rode palm olie kun je zelfs ook gezond frituren. Maar over olijfolie gaan veel verschillende verhalen de ronde. De een zegt dat je er wel in kunt bakken en de ander zegt dat de vetzuren dan van samenstelling veranderen zodat je transvetten creëert. Transvetten zijn erg schadelijk voor onze gezondheid. Ik ben het eens gaan uitzoeken, want in Griekenland wordt alles gebakken in olijfolie en behoort tot een van de landen met het meest gezondste voedingspatroon.
Rookpunt van Olijfolie
Belangrijk bij het bakken is dat je kijkt naar het rookpunt van de olie. Iedere olie heeft zijn eigen rookpunt, dat betekent de temperatuur waarop de olie gaat verbranden, de olie begint dan te roken. Zodra de olie gaat verbranden verandert de structuur van de vetten, gaan deze oxideren en worden ze giftig. Dat rookpunt verschilt per olie. Hoe hoger het rookpunt, des te lager de zuurtegraad is en hoe beter de olie geschikt is om in te koken en te bakken. In de meeste gevallen geldt dat hoe beter de kwaliteit van de olie, hoe hoger het rookpunt is. Zo kan extra vierge olijfolie een rookpunt hebben van 139 tot 207°C.
Er wordt vaak gezegd, dat je met extra vierge olijfolie niet kunt bakken, maar dit is niet waar. Extra vierge is geheel onbewerkt en bevat daardoor veel minder slechte vrije vetzuren en wax dan de gewone, geraffineerde olijfolie. Die heeft weinig tot geen gezonde eigenschappen meer. Wat wel zo is, is dat bij verhitting een deel van de smaak en vitamines verloren gaat, maar je houdt er altijd meer gezondheidsvoordelen aan over dan als wanneer je de gewone geraffineerde olijfolie gebruikt. Daarom zou ik gewoon lekker bakken in extra vierge olijfolie. Je kunt met olijfolie maar 1 x bakken, dus het is belangrijk dat je de pan meteen afwast en niet meer gebruikt voor een volgende bak beurt.
Tips en Suggesties voor het gebruiken van Olijfolie
We leven tegenwoordig in een haastige maatschappij, alles moet snel en vlug. Zo ook met koken, het eten moet snel klaar en daarom wordt het gas vaak een graatje hoger gezet, met verbranding als gevolg. Belangrijk is dat we weer terug moeten gaan naar het schenken van aandacht aan de dingen die we doen. Zo ook met koken, zet het gas laag en geef het eten de tijd om te garen of te bakken. Het is veel beter voor de vitaminen als je op lage temperaturen bakt of kookt. Er ontstaan dan ook geen schadelijke en kankerverwekkende zwarte randjes meer aan je gerechten.
Olijfolie kun je natuurlijk ook koud gebruiken. Het is erg lekker over een salade heen. Maar ook over een ovengerecht of roerbakschotel is het lekker als je er nog wat olie achteraf aan toevoegt. Extra vierge olijfolie geeft diepgang aan een gerecht en geeft het gerecht net iets extra’s.
Het is best wel lastig om te weten wat nou een goede kwaliteit olijfolie is. Hieronder een paar belangrijke punten om op te letten bij het kopen van olijfolie.
1. De olie moet extra vierge zijn*
2. De olie moet in glas zitten, plastic bevat weekmakers en deze kan gaan lekken in de olie,
3. De olie moet verpakt zijn in donker glas,deze is minder gevoelig voor zonlicht,
4. De olie moet biologisch zijn, deze bevatten de minste toxines,
5. De olie moet op duurzame wijze verkregen zijn,
6. De olie van grote merken kun je beter laten liggen,
7. Pak de fles met de langste houdbaarheidsdatum, deze staan meestal achteraan in het schap,
8. Kies voor olijfolie van kleine boeren of bedrijfjes.
*) Extra vierge – heeft een zuurgraad lager dan 0,8%. Afkomstig van één koude persing
Vierge – heeft een zuurgraad lager dan 2%. Afkomstig van twee persingen. Olijfolie – heeft een zuurgraad lager dan 1,5%. Is geraffineerde olijfolie aangelengd met wat extra vierge voor de smaak.
Extra vierge olijfolies moeten aan bepaalde Europese wettelijke parameters voldoen. Maar de ene extra vierge is de andere niet. Geraffineerde olijfolie* is wat er vaak in de supermarkt wordt aangeboden. Zo kan de zuurgraad chemisch verlaagd zijn, waardoor fabrikanten het plots ‘extra vierge’ mogen noemen.
*) Raffineren houdt in dat het zwaar bewerkt is. Dit kunnen tal van bewerkingen zijn zoals:
⦁ Extraheren d.m.v. oplosmiddelen zoals hexaan,
⦁ Bleken d.m.v. chemicaliën,
⦁ Ontgeuren d.m.v. chemicaliën,
⦁ Neutraliseren d.m.v. het verwijderen van vrije vetzuren,
⦁ Stomen op 270 graden om vluchtige stoffen te verwijderen,
⦁ Ook komen er bij bewerking diverse chemicaliën kijken, die als residu achter kunnen blijven in de olie.
Ik heb hier een voorbeeld van een lekkere olie, van zeer goede kwaliteit, Extra vierge Verde Salud van Ama Prana. Het verschil zit ‘m in de volgende punten:
⦁ Verde Salud heeft 4x minder vrije vetzuren
⦁ Verde Salud is 3x minder geoxideerd
⦁ Verde Salud bevat 5x minder wax dan wettelijk is toegestaan
⦁ Verde salud bevat daarenboven minstens 77% mono onverzadigde vetzuren, anderen oliën meestal maar 55%
⦁ Verde Salud is uitsluitend bekomen door mechanische eerste koude persing op maximaal 27°C.
⦁ Verde Salud kan baktemperaturen aan van hoger dan 180°C.
Biologische extra vierge Verde Salud (biologisch en extra vierge) is afkomstig van een natuurpark in Andalusië en smaakt heerlijk fruitig, met een bittere afdronk.
Alle producten van Ama Prana zijn duurzaam en fairtrade, dit vind ik zelf erg 
belangrijk bij het aanschaffen van m’n producten. Duurzaamheid wil zeggen dat de ingrediënten namelijk afkomstig zijn van biologische boeren en dat de producten geen schade mogen toebrengen aan mens of milieu. Fairtrade betekent dat de boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden geholpen worden een betere plek te verwerven in de handelsketen, zodat ze kunnen leven van hun werk en kunnen investeren in een duurzame toekomst.
Zelf vind ik olijfolie met een sterke smaak erg, maar niet iedereen houdt daar van. Hermanos Catalan is een olie, die zeer mild is van smaak en die je kunt toevoegen aan ieder gerecht. Hermanos Catalan is ongefilterd, waardoor het rookpunt lager is dan de Verde Salud. Dit betekend dat het sneller aan kan branden dan de Verde Salud. Daarom wordt deze meestal gebruikt in salades. Hermanos Catalan is bekroond met goud in 2010 en 2011 voor de beste kwaliteit in biologische, extra vierge olijfolie, en past door z’n milde smaak bij ieder gerecht.
Olijfolie en Paleo
Olijfolie past heel goed in de Paleoleefwijze en zoals ik hierboven al aangaf kun je er eigenlijk alle gerechten mee klaarmaken. Hieronder heb ik een recept voor een vispannetje waar je de oliën heel goed voor kunt gebruiken.
Alle producten van Aman Prana zijn duurzaam en fairtrade, dit vind ik zelf erg belangrijk bij het aanschaffen van m’n producten. Duurzaamheid wil zeggen dat de ingrediënten namelijk afkomstig zijn van biologische boeren en dat de producten geen schade mogen toebrengen aan mens of milieu. Fairtrade betekent dat de boeren en arbeiders in ontwikkelingslanden geholpen worden een betere plek te verwerven in de handelsketen, zodat ze kunnen leven van hun werk en kunnen investeren in een duurzame toekomst.
Recept vispannetje
Je hebt nodig:
- vis ( koolvis of kabeljauw filet)
- ui
- courgette
- shi-takes
- verse gember
- chilipepers
- kerrie
- knoflook (lekker veel)
- olijfolie
- coconut aminos (of iets van sojasaus, als je dat gebruikt)
Bereidingswijze:
- Vis van te voren ontdooien.
- Olijfolie in de pan doen
- De vis, ui en courgette gaar bakken.
- Verse gember raspen en samen met de knoflook, kruiden en de coconut aminos er als laatste bij doen.
EET SMAKELIJK!!!
